ကိသာေဂါတမီ ၄-ဦးရွိပါတယ္။
၁။ ေခါင္းပါးသကၤန္း ဆင္ျမန္ရာတြင္ ထိပ္တန္း ဧတဒဂ္ဘြဲ႕ပိုင္ရွင္
ေသာကသူေဌးမေလးအျဖစ္လူသိမ်ားတဲ ကိသာေဂါတမီ။
၂။ နိဗၺဴတာ ႏူန သာမာတာ ဂါထာကို သီဆီုခဲ့တဲ့ ကဗ်ာ(ဂါထာ)ရွင္ ကိသာေဂါတမီ။
၃။ တိႆဘုရားရွင္၏ ျမတ္ေသာအလုပ္အေကၽြးမ ကိသာေဂါတမီ။
၄။ ဖုႆဘုရားအေလာင္းေတာ္၏ အဂၢမေဟသီ မိဖုးရား ကိသာေဂါတမီ။
ဒီမွာ နံပါတ္ ၂ ကိသာေဂါတမီရဲ့ ဂုဏ္ပုဒ္ကို ပိတုစၧာဓီတာယ ဘာသိတံ လို႔ ဓမၼပဒအ႒ကထာမွာေရာ
အ႒သာလိနီမွာပါ ဆိုပါတယ္။
ဇိနာလကၤာရဋီကာမွာလည္း ပိတုစၧာဓီတာလို႔ ပါရွိပါတယ္။
ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အယူအဆေတြကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြ႕ရပါတယ္။
ပိတုစၧဓီတာယကို အ႒သာလိနီ ျပည္နိႆယမွာ ဦးရီးေတာ္၏ သမီး။
ဘာသာဋီကာမွာ ဘေထြးေတာ္၏သမီးဟု နိႆယျပန္ေတာ္မူၾကၿပီး
တိပိအဘိဓာန္မွာလည္း ဘေထြးေတာ္၏ သမီးျဖစ္၍ ဘုရားရွင္ႏွင့္ ေမာင္ႏွမတစ္ဝမ္းကြဲ
ေတာ္စပ္သည္လို႔ ဆိုထားျပန္ပါတယ္။
တထာဂတဥဒါနဒီပနီက်မ္းမွာ ဘေထြးေတာ္ သုေကၠာဒနသာကီဝင္၏
သမီးေတာ္ျဖစ္ေသာ ကိသာေဂါတမီလို႔ ဖခင္နာမည္ပါ မိန္႔ဆိုထားတာေတြ႕ရပါတယ္။
ဇိနတၳပကာသနီမွာ ဤကိသာေဂါတမီကား ဘုရားေလာင္းႏွမပင္တည္းလို႔
သာမန္သာမိန္႔ေတာ္မူထားၿပီး ဘေထြးရဲ့သမီး အရီးရဲ့ သမီးဆိုတာေတာ့မပါပါ။
မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႀကီး၏ မဟာဗုဒၶဝင္က်မ္းတြင္ အဆင္းအသေရ ဇာတ္အမ်ိဳးအႏြယ္စေသာဂုဏ္အားျဖင့္ မႀကံဳလွီမေသးငယ္ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္သည့္
ကိသာေဂါတမီအမည္ရွိ သာကီဝင္မင္းသမီးလို႔ ဗုဒၶဝံသႏွင့္ အပဒါန္အ႒ကထာအတိုင္း
ေရးသားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ဝဏၰသီရိေရးသားသည့္ ညီေတာ္အာနႏၵာ၏ တသက္တာမွတ္တမ္းမွာကား
သူ၏ ဖခင္မွာ သုေဒၶါဓန မဟာရာဇာ၏ ညာလက္႐ံုး အမတ္ႀကီးျဖစ္သည္လို႔
ေရးထားျပန္ေတာ့ ကိသာေဂါတမီရဲ့ ဖခင္ဟာ အမတ္ႀကီးျဖစ္ေနျပန္ေရာ။
မာတုစၧာဓီတာယပုဒ္ကို ၾကည့္ၿပီး ဘေထြးေတာ္ရဲ့ သမီးလို႔ ဘာသာျပန္မႈ
ပမာဒေလခကေန အမွားၾကာ အမွန္ျဖစ္ဆိုတာလို
မာတုစၧာဆိုတဲ့ပုဒ္ကို ဦးရီးေတာ္ ဘေထြးေတာ္လို႔ ျမန္မာျပန္ကို
အရီး-လို႔ အမွန္ျပင္လွ်င္ေတာင္ ျပင္သူကို ဘာလိုလို ထင္ကုန္ၾကျပန္ေရာ။
ဓမၼပဒအ႒ကထာ တိႆေတၳရဝတၳဳမွာ ပိတုစၧာပုေတၱာ ဘေထြးေတာ္၏သားသည္လို႔
ငယ္ငယ္က အ႐ိုးစြဲလာတဲ့(ဥပါဒါန္)နိႆယကို
အမွန္သိရေတာ့ေတာင္မွ ဘေထြးေတာ္က
ေနရာယူေနဆဲပါပဲ။
ဘယ္အခ်ိန္ကစလို႔ ဘေထြးေတာ္ ျဖစ္ရတာပါလိမ့္လို႔
မစဥ္းစားသင့္ေပမယ့္ စဥ္းစားမိလိုက္တယ္။
ဓမၼပဒအ႒ကထာရဲ့ အဖြင့္ ဓမၼပဒမဟာဋီကာ(၂၈)မွာ ပိတုစၧာပုေတၱာတိ စူဠပိတုပုေတၱာ။- လို႔
ဖြင့္ဆိုထားတာေတြ႕ရေတာ့ မဟာဋီကာလက္ထက္ကပင္ ပိတုစၧာပုဒ္က အရီးမဟုတ္ပဲ
ဘေထြးေတာ္ျဖစ္ေနၿပီေပါ့။
ဘေထြးေတာ္ ဥပါဒါန္ေၾကာင့္ ကိသာေဂါတမီ အေဖ ကြဲျပားေနသလားလို႔ေတာင္
မခ်င့္မရဲ အေတြးေပါက္လိုက္မိပါေသးတယ္။
ပိတုစၧာပုဒ္ကို ပိတု ဘဂိနီ ပိတုစၧာ-လို႔ (သာရတၳ၂၊ ၂၇၄။) မွာ
အေဖရဲ့ ႏွမ(အရီး)လို႔ ဖြင့္ဆိုပါတယ္။
ဓမၼပဒဘာသာဋီကာ(၂၅၅)မွာေတာ့ ၿမိဳ႕ျပင္ႀကီး အ႒သာလိနီဂဏၭိသစ္မွာ ပိတုစၧာဓိတာယကို အရီးေတာ္၏သမီး-လို႔ ေပးေၾကာင္း၊
ျမတ္စြာဘုရားမွာ အမိတာမင္းသမီးႏွင့္ ပါလိတာမင္းသမီး အရီးႏွစ္ေယာက္ရွိေၾကာင္းနွင့္
အမိတာမင္းသမီးက တိႆေထရ္ သားေတာ္တစ္ပါးသာ ရွိရကား
ကိသာေဂါတမီဟာ ပါလိတာမင္းသမီးရဲ့ သမီးေတာ္ ျဖစ္ဖြယ္ရွိတယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ကိသာေဂါတမီဟာ သုေကၠာဒနရဲ့ သမီးလို႔ ဒီပဲယင္း သံုးထပ္ရႊေက်ာင္းဆရာေတာ္ရဲ့
တထာဂတဥဒါနဒီပနီအဆို
အမတ္ႀကီးတစ္ဦးရဲ့ သမီးျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့
ဝဏၰသီရိရဲ့ ညီေတာ္ အာနႏၵာ၏တစ္သက္မွတ္တမ္းအဆို
ပါလိတာ မင္းသမီး၏ သမီးေတာ္ ျဖစ္ဖြယ္ရွိ၏ ဆိုတဲ့
ဓမၼပဒဘာသာဋီကာအဆို
မည္သည့္အဆိုက သဘာဝက်မႈရွိသည္ကို ေဝဖန္စိစစ္ႏိုင္ၾကလိမ့္မယ္လို႔
ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။
ပိတုစၧာပုဒ္ရဲ့ ဘေထြးေတာ္ ဥပါဒါန္ကိုလည္း
မိမိကိုယ္တိုင္ ပါးသထက္ပါးေအာင္ သတိထားရေတာ့မွာေပါ့ေလ။
