ဒသမအခန္း
ရုပ္ခႏၶာကိုယ္အေၾကာင္း
[ပဋိသေႏၶတည္စကပင္ ကလလေရၾကည္ေခၚ ရုပ္ခႏၶာကိုယ္ကေလး ပါ၀င္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ တစ္ဘ၀လံုးအတြက္ ရုပ္ခႏၶာကိုယ္၏ အျဖစ္အပ်က္ကို နားလည္သင့္ၾကေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရုပ္ႏွင့္စပ္၍ မွတ္ဖြယ္မ်ားကို ျပပါအံုးမည္။]
ရုပ္ေခၚပံု
“ရူပ” ဟူေသာ ပါဠိကို ျမန္မာလုိ “ရုပ္” ဟုေခၚ၏။ “ေဖာက္ျပန္တတ္ေသာ
သေဘာတရား”ဟု ဆုိလုိသည္။ ေဖာက္ျပန္ျခင္း၏ အေၾကာင္းကား
- အေအးအပူ စေသာအားျဖင့္ မ်ားစြာရွိ၏။ ထုိတြင္ အေအးေၾကာင့္
ရုပ္ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးပံုကား ေဆာင္းအခါအသားအေရကြဲျခင္း၊ အလြန္ခ်မ္းေသာအခါ အသားအေရ
ညိဳမည္းျခင္း၊ အေအးမိ၍ ဖ်ားျခင္း၊ ေလာကႏၱရိတ္ ငရဲသားတုိ႔၏ ကမၻာကိုခံေသာ ေရသို႔က်၍
မြမြေၾကရျခင္း စသည္မ်ားတည္း။
ေဆာင္။ ။ ပူ, ေအး ထန္ျပင္း၊ ေျမြ၊ ျခင္၊ ကင္းႏွင့္၊ ထမင္း၊ ေရဆာ၊ ေၾကာင္းမ်ားစြာေၾကာင့္၊
သိသာ ေဖာက္ျပား၊ ထုိတရား၊ မွတ္သားရုပ္ ဟုေခၚ။
(ရုပ္ ၂၈-ပါး ရွိေသာ္လည္း အေရးၾကီးေသာ
၁၉-ပါးကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပေပးပါမည္။)
မဟာဘုတ္ (ဓာတ္ၾကီး)
၄-ပါး
၁။ ပထ၀ီဓာတ္၊ ၂။ အာေပါဓာတ္၊ ၃။
ေတေဇာဓာတ္၊ ၄။ ၀ါေယာဓာတ္
ပသာဒရုပ္ ၅-ပါး
၅။ စကၡဳပသာဒ၊ ၆။ ေသာတပသာဒ၊ ၇။
ဃာနပသာဒ၊ ၈။ ဇိ၀ွာပသာဒ၊ ၉။ ကာယပသာဒ
အာရုံ ၅-ပါး
၁၀။ ရူပါရုံ၊ ၁၁။ သဒၵါရုံ၊ ၁၂။
ဂႏၶာရုံ၊ ၁၃။ ရသာရုံ
ေဖာ႒ဗၺာရုံ (ပထ၀ီ ေတေဇာ ၀ါေယာ
ဓာတ္ၾကီး ၃-ပါးကိုပင္ ေတြ႕ထိဖြယ္ အာရုံတစ္မ်ိဳးျဖစ္၍ ေဖာ႒ဗၺာရုံ ဟုေခၚထားသည္။)
၁၄။ ဣတၳိဘာ၀၊ ၁၅။ ပုရိသဘာ၀ (ဘာ၀ရုပ္ ၂-ပါး)
၁၅။ ဟဒယ၀တၳဳ၊ ၁၇။ ဇီ၀ိတ၊ ၁၈။ ၾသဇာ(အာဟာရ)၊ ၁၉။ အာကာသဓာတ္
