ၾကက္သြန္ျဖဴ အေၾကာင္း သိမွတ္စရာမ်ား

ၾကက္သြန္ျဖဴ အေၾကာင္း သိမွတ္စရာမ်ား

ၾကက္သြန္ျဖဴဟာ အာရွတိုက္အလယ္ပိုင္းမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀၀၀) ေက်ာ္ကတည္းက စိုက္ပ်ိဳးခဲ့တယ္လို႔ ယံုၾကည္ ၾကပါတယ္။ အလယ္ပိုင္းကေန တဆင့္ ခြဲျဖာပ်ံ႕ႏွံ႔လာၿပီး၊ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္တန္းေဒသ ကေန တာကတ္စ္စတန္ (Turkestan) ေဒသ အထိ စိုက္ပ်ိဳးလာၾကပါတယ္။ ဘီစီ ၂၆၀၀ ေလာက္တုန္းက အီဂ်စ္လူမ်ိဳးေတြဟာ ၾကက္သြန္ျဖဴကို အင္မတန္ တန္ဖိုးထားၾကၿပီး၊ ဂါဇာမွာ ႀကီးမားတဲ့ပိရမစ္တည္ေဆာက္တဲ့အခါ အလုပ္သမားေတြကို ၾကက္သြန္ျဖဴ စားေစ ခဲ့ပါတယ္။ ဂရိအားကစားသမား ေတြဟာလည္း သူတို႔ခြန္အား ေကာင္းေစရန္ ၾကက္သြန္ျဖဴစားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရွးေဟာင္း ဂရိနဲ႔ ေရာမစစ္သား၊ သေဘၤာသားနဲ႔ ေက်းလက္ေဒသက လူေတြရဲ႕ ၾကက္သြန္ျဖဴ စားသံုးမႈဟာ အင္မတန္ ႀကီးမား ပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ အာဖရိကတိုက္က လယ္သမားေတြဟာလည္း ၾကက္သြန္ျဖဴကို ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကပါတယ္။
ကမာၻ႔အေနာက္ျခမ္းမွာ ၾကက္သြန္ျဖဴကို သိရွိလာၾကတာကေတာ့ ဥေရာပတိုက္က ပထမဦးဆံုး စြန္႔စားရွာေဖြ သူေတြ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ့ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈဟာ လ်င္ျမန္လာပါတယ္။ အေမရိကတိုက္မွာေတာ့ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသား အေျခခ်သူေတြက (New Orleans) နယူေအာ္ေလယြန္ ၿမိဳ႕မွာ ပထမဦးဆံုး စတင္စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ပါတယ္။ ကယ္လီဖိုးနီးယားက ယေန႔ၾကက္သြန္ျဖဴ စိုက္ပ်ိဳးတဲ့ေနရာေတြကိုေတာ့ ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳအဖြဲ႕ေတြက ယူေဆာင္လာခဲ့တာပါ။ အဂၤလိပ္ ရိုးရာ ဟင္းလ်ာေတြမွာေတာ့ ၾကက္သြန္ျဖဴဟာ အင္မတန္ ရွားပါးပါတယ္။


အပင္အေနအထား။

ၾကက္သြန္ျဖဴဟာ ႏွစ္ႏွစ္ခံပင္ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ၿပီး၊ အပင္ရင့္သန္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ အျမင့္ႏွစ္ေပအထိ ရွည္ႏိုင္ပါတယ္။ အဓိကပင္စည္မွာ အရြက္ေတြပါ၀င္ၿပီး ပင္စည္ဟာ ၂၅ ကေန ၁၀၀ စင္တီမီတာအထိ ရွည္လ်ားပါတယ္။ အရြက္ျပားဟာ ၃၀ ကေန ၆၀ စင္တီမီတာ အထိရွည္လ်ားၿပီး၊ အရြက္အက်ယ္ကေတာ့ ၂ ကေန ၃ စင္တီမီတာ အထိ က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရြက္ပံုစံဟာ ရွည္လ်ား၊ က်ဥ္းေျမာင္းၿပီး ျမက္ပင္ပံုစံမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ အလယ္မွာ ေခါက္ရိုးက်ိဳးေနၿပီး၊ ဆန္႔က်င္ဘက္ အရြက္ျပားႏွစ္ခုက ေထာင္မတ္ေနပါတယ္။

အပြင့္ေတြကေတာ့ ေျမေအာက္ပင္စည္ဖု ကေန တည့္တည့္တက္လာတဲ့ ရိုးတံရဲ႕အဆံုးမွာရွိပါတယ္။ ပန္းပြင့္ေလးရဲ႕ ထိပ္က လံုး၀န္းၿပီး ေဘးမွာအျဖဴေရာင္အပြင့္ေလးေတြ အစုလိုက္ရွိပါတယ္။ ပန္းပြင့္ေတြဟာ အေရာင္မတူၾကပါဘူး။ အျဖဴ ေရာင္၊ ပန္းေရာင္နဲ႔ ခရမ္းေရာင္တို႔ ျဖစ္ႀကၿပီး၊ ပြင့္လႊာ ၆ ခုပါရွိပါတယ္။ အရြယ္အစား ကေတာ့ ၃ ကေန ၅ မီလီမီတာ ရွည္လ်ားပါတယ္။ ပန္းပြင့္ေတြဟာ အမ်ားအားျဖင့္ မ်ိဳးပြားရာမွာ မေအာင္ျမင္တဲ့အတြက္၊ မ်ိဳးေစ့ျပန္ရဖို႔ဆိုတာ အေတာ္ရွားပါးပါတယ္။

ၾကက္သြန္ျဖဴရဲ႕ ထိပ္ပိုင္းဟာ ပံုမွန္အားျဖင့္ ၄ ကေန ၈ စင္တီမီတာ က်ယ္၀န္းၿပီး၊ အျဖဴ ကေန ပန္းေရာင္ သို႔ ခရမ္းေရာင္ ကို ေျပာင္းသြားတတ္ပါတယ္။ ထိပ္ပို္င္းမွာ (၈) ခုကေန (၂၅) ခုနီးပါး ရွိတဲ့ ၾကက္သြန္ျဖဴ ဥမႊာေလးေတြ ေပါင္း စပ္ ပါ ၀င္ ေနပါတယ္။ ေျမေအာက္က ၾကက္သြန္ျဖဴ ဥၾကီးကေတာ့ သဘာ၀ရဲ႕ေပါင္းစပ္မႈေတြနဲ႔ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး၊ ေဘးမွာ ၾကက္သြန္ျဖဴ ဥမႊာေလးေတြ အေျမာက္အမ်ား ပါ၀င္ပါတယ္။အတြင္းသားဟာ အိတ္ေလးတခုလိုမ်ိဳး ျဖစ္ေနၿပီး အတြင္းမွာ ၾကက္သြန္ျဖဴ ဥေလးေတြပါ၀င္ပါတယ္။ အျပင္မွာေတာ့ အေျမွးပါးနဲ႔ ျပန္လည္ ဖံုးအုပ္ထားပါတယ္။


စိုက္ပ်ိဳးျခင္း။

ၾကက္သြန္ျဖဴဟာ ေတာရိုင္းထဲမွာ မေပါက္ေရာက္ပါဘူး။ စိုက္ပ်ိဳးရင္းကေန တိုးတက္လာတယ္လို႔ ထင္ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အာရွတိုက္ အေနာက္ေတာင္ဘက္ပိုင္းက ေတာေတြထဲမွာ ရွင္သန္တဲ့ (Allium longicuspis) လို႔ေခၚတဲ့ မ်ိဳးစိပ္ကေန ဆင္းသက္လာတာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ၾကက္သြန္ျဖဴေတြဟာ ေျမဆီၾသဇာ ၾကြယ္၀တဲ့ စိုစြတ္ၿပီး၊ သဲဆန္တဲ့ေျမဆီလႊာေတြမွာ ရွင္သန္ေသာ္လည္း တခါ တေလ ေတာ့ ႏုန္းေျမ သို႔ သဲေျမမွာလည္း ရွင္သန္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴစိုက္ခင္းေတြဟာ ေနေရာင္ေကာင္းေကာင္းရတဲ့ ေနရာ ေတြမွာ ရွိသင့္ပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ ေပါင္းပင္ေတြ ေပါက္ေရာက္မႈလည္း ရွင္းလင္းသင့္ပါတယ္။

အိမ္စိုက္ၾကက္သြန္ျဖဴစိုက္ခင္းေတြဟာ စိုက္ပ်ိဳးရန္ မ်ိဳးေစ့ကို မထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္ပါဘူး။ သူတို႔ဟာ ၾကက္သြန္ဥကေန တဆင့္မ်ိဳးပြားၾကတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ၾကက္သြန္ျဖဴဥႀကီးကုိ သူ႔အမႊာလိုက္ ခြဲစိတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴ အေနေတာ္ ဥတလံုးဟာ (၁၀) မႊာ ကေန (၁၂) မႊာအထိ ရွိႏိုင္ပါတယ္။

ၾကက္သြန္ျဖဴေတြဟာ မိုးေရမရွိပဲလည္း ရွင္သန္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ၾကက္သြန္ျဖဴ ဥေလး ရရွိဖို႔ ဆိုတာ ေတာ့ ပံုမွန္ေရေလာင္းရပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ေဆာင္းရာသီ စိုက္ပ်ိဳးပင္ တခုျဖစ္ၿပီး ေျမျပင္ ေပၚမွာ ရွင္သန္ ႀကီးထြား ရင္း ေဆာင္းတြင္းကို ကုန္လြန္ေစပါတယ္။ ၿပီးေနာက္ေတာ့ ေႏြရာသီမွာ ရိတ္သိမ္းပါတယ္။ ရာသီဥတု မဆိုး၀ါးဘူး ဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ဟာ တေဆာင္းလံုးရွင္သန္ၿပီး၊ ရာသီေအးတဲ့ေဒသေတြမွာေတာ့ သူတို႔ဟာ တေဆာင္းလံုး ျငိမ္သက္ေနပါတယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာေတာ့ ၾကက္သြန္ျဖဴေတြကို ေျမေငြ႕ထိန္းအုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။

ေႏြဦးရာသီျဖစ္တဲ့ ေဖေဖာ္၀ါရီ သို႔ မတ္လေတြမွာ ေစာေစာစိုက္ပ်ိဳးမယ္ဆိုရင္ အပင္ေတြစတင္ညိွဳးေျခာက္လာတဲ့ ၾသဂုတ္လမွာ ႏႈတ္ဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ တကယ္ေတာ့ ေႏြရာသီဟာ စိုစြတ္ၿပီး ေအးေနသင့္ပါတယ္။ ဒါဆို စက္တင္ဘာလလယ္ေလာက္အထိ အပင္ေတြကို ရိတ္သိမ္းဖို႔ အဆင္မေျပေလာက္ပါဘူး။

ၾကက္သြန္ျဖဴရဲ႕ ထိပ္ပိုင္းဟာ တခုတည္းေသာ မ်ိဳးပြားႏိုင္တဲ့ အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴအမႊာေလးေတြရဲ႕ အခန္းေလး ေတြဟာ ဓါးနဲ႔လွီးလို႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ၀ါးစားလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ထုေခ်လိုက္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ပ်က္စီးသြားမယ္ဆိုရင္  ပ်က္စီး သြားမယ္ဆိုရင္ ဆဲလ္အခန္းထဲမွာ သိုေလွာင္ထားတဲ့ အင္ဇိုင္း ေခၚ သက္ရွိ ကလပ္စည္းေတြက အစျပဳၿပီးေတာ့ ဆဲလ္အရည္ေတြထဲမွာ သိုေလွာင္ထားတဲ့ ဆာလ္ဖာပါ၀င္တဲ့ ၿဒပ္ေပါင္းေတြဟာ ပ်က္စီးသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ့ျဒပ္ေပါင္းေတြဟာ စူးရွၿပီး၊ ပူတဲ့အရသာနဲ႔ ၾကက္သြန္ျဖဴရဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့အနံ႔ကုိ ထုတ္လုပ္ေပးဖို႔ တာ၀န္ရွိပါတယ္။

ၾကက္သြန္ျဖဴ မ်ားမ်ားစားခဲ့ရင္ ေနာက္ေန႔မွာ အသက္ရွဴတဲ့အခါ၊ ေခြ်းထြက္တဲ့အခါမွာ ႀကီးမားတဲ့သက္ေသခံ ျဖစ္ေစ ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ၾကက္သြန္ျဖဴရဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့ ဆာလ္ဖာျဒပ္ေပါင္းအနံ႔ေတြဟာ  allyl methyl sulfide ဓာတ္ အျဖစ္ဖြဲ႕စည္းလိုက္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ့ျဒပ္ေပါင္းဟာ အစာမေၾကပဲနဲ႔ ေသြးထဲကို ၀င္ေရာက္ သြားပါတယ္။ ေသြးကေန တဆင့္ သူ႔ကိုစြန္႔ထုတ္မယ့္ အေရျပားနဲ႔ အဆုပ္ေတြဆီကို ေရာက္ရွိသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစာေခ်ဖို႔အတြက္ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာသလို အဲ့ဒီ့ၾကက္သြန္ျဖဴျဒပ္ေပါင္းေတြကို စြန္႔ထုတ္ဖို႔လည္း နာရီ ေပါင္းမ်ားစြာ ထပ္ၾကာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၾကက္သြန္ျဖဴစားျခင္းရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈဟာ အခ်ိန္အေတာ္ ၾကာပါတယ္။


ေဆးဘက္ဆိုင္ရာအသံုးခ်မႈ။

ၾကက္သြန္ျဖဴဟာ ေသြးတိုးတာကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါကိုလည္း ကာကြယ္ႏိုင္ၿပီး၊ နားကိုက္တာကိုလည္း ကုသ ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ခံအားကို တိုးတက္ေစၿပီး ေသြးလွည့္ပတ္မႈစနစ္ကုိလည္း ေကာင္းမြန္ေအာင္ ႏိႈးဆြေပးပါတယ္။ ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ သၾကားပမာဏကိုလည္း ပံုမွန္ျဖစ္ေစရန္ ကူညီေပးပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါကိုလည္း ကုသႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ အေအးမိေရာဂါနဲ႔ အဖ်ားေရာဂါ တို႔ကိုကုသတဲ့ ေနရာမွာလည္း က်ယ္ျပန္႔စြာ အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴ စားျခင္းအားျဖင့္ အသည္းကိုလည္း ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ သဘာ၀အရလည္း ၾကက္သြန္ျဖဴကို ကပ္ပါးပိုးမႊားေတြက ေၾကာက္ရႊ႕ံပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရိုးရာေဆးနည္း အျဖစ္လည္း ကပ္ပါးေရာဂါေတြကို ကုသရန္အတြက္ အသံုးခ်ပါတယ္။

သတိျပဳသင့္ေသာအခ်က္မ်ား။

ခဲြစိတ္ ကုသခံျပီးခါစနဲ႕ ျပင္းထန္စြာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရျပီးတဲ့အခါေတြမွာ ၾကက္သြန္ျဖဴ အသံုးျပဳသင့္ျခင္းကို သတိထား သင့္ပါတယ္။ ဘာလုိ႕လဲဆိုေတာ့ ၾကက္သြန္ျဖဴဟာ ေသြးထြက္ျခင္းပမာဏကုိ မ်ားလာႏိုင္ေစပါတယ္။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္စဥ္ နဲ႕ ကေလးႏို႕တုိက္စဥ္ ကာလေတြမွာလည္း ၾကက္သြန္ျဖဴ စားသံုးျခင္းကို သတိထား သင့္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴဟာ အခန္႕မသင့္ရင္ အစာမေၾကျခင္း၊ အစာအိမ္နာျခင္းတို႕ ျဖစ္ေစႏုိင္ျပီး၊ ထြက္လာတဲ့ ႏုိ႕ရည္အရသာကို ကေလး မၾကိဳက္ျခင္းတို႕ ျဖစ္ေစႏုိင္ပါတယ္။

အျခား မွတ္သားဖြယ္ရာ။
ၾကက္သြန္ျဖဴသည္ ဆီး၀မး္ကိုရႊင္ေစၿပီး ခြန္အားကိုျဖစ္ေစပါတယ္။ မ်က္စိကိုလည္း အက်ိဳးျပဳပါတယ္။ ေသြး၊ သည္းေျခကိုလည္း တိုးပြားေစပါတယ္။ ေလႏွင့္ သလိပ္ကိုလည္းႏိုင္ပါတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါ၊ နာတာရွည္ေရာဂါႏွင့္ ၀မ္းဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ ခ်ဳပ္ျခင္း၊ ခံတြင္းမေကာင္းျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း အစရွိသည့္ ေရာဂါမ်ားကို ႏိုင္နင္းပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ ဥတလံုးၾကက္သြန္ျဖဴရဲ႕ ေသးငယ္ေသာ အစိတ္အပိုင္းတခုကို နားတြင္ ထည့္ထားပါက နားကိုက္ျခင္းကို ေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ ေျမြအစရွိေသာ အဆိပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို ကာကြယ္ရန္လည္း အသံုးျပဳၾကပါတယ္။

-- ခိုင္ခုိင္ --

Ref: http://www.spicesmedicinalherbs.com/garlic-allium-sativum-veggie.html
       အရွင္နာဂသိန္ (ပံုျပေဆးအဘိဓာန္ ပဌမတြဲ) ၁၉၆၇ ေအာက္တိုဘာတြင္ ပံုႏွိပ္သည္။