မႏၱေလးၿမိဳ႕မွ
ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္ အထက္သို႔ ၇ မိုင္ခန္႔ ဆန္တက္လွ်င္
မင္းကြန္းသို႔ ေရာက္ေပသည္။ မင္းကြန္းသည္ ရြာငယ္ကေလးပင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္
မင္းကြန္းေစတီ၊ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္း၊ မင္းကြန္း လူအိုရံုတို႔
ရွိေနသျဖင့္ အဓိကရ ထင္ရွားေသာေနရာတစ္ခု ျဖစ္ေနေပသည္။
မင္းကြန္းေစတီႏွင့္ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းကို ဘိုးေတာ္ဘုရား တည္ခဲ့သည္။ ႏွစ္ပရိေစၧဒ ၾကာေညာင္းသည္ႏွင့္အမွ် ထုိေစတီ၊ ထိုေခါင္းေလာင္းတို႔သည္ အိုခဲ့၊ ေဟာင္းခဲ့ေပသည္။
သို႔ရာတြင္ မင္းကြန္းလူအိုရံုကား ထိုသို႔မဟုတ္။ ၁ ႏွစ္ထက္ ၁ ႏွစ္ အသစ္အသစ္ တိုးပြားလာခဲ့သည္။ ဘိုးဘြား ၃ ဦးျဖင့္ အစျပဳခဲ့ေသာ ဤလူရံုသည္ ဘိုးဘြား ၃၀၀ အထိ လက္ခံ ေစာင့္ေရွာက္ထားႏိုင္ေသာ အေျခသို႔ ယေန႔ ေရာက္ရွိေနေပၿပီ။
မင္းကြန္းလူအိုရံုကို စတင္ တည္ေထာင္သူမွာ ေဒၚဦးဇြန္း ျဖစ္ေပသည္။
ေဒၚဦးဇြန္းသည္ ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ထေျမာက္ ေအာင္ျမင္စြာ
ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေသာ ဘိုးဘြားမ်ား (၀ါ) လူအိုမ်ား ေစာင့္ေရွာက္ေရး
လူမႈ၀န္ထမ္းလုပ္ငန္းကို ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ားထံမွ ပထမဦးစြာ မ်ဳိးေစ့ခ်ခဲ့သူ
ျဖစ္ေပသည္။မင္းကြန္းေစတီႏွင့္ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းကို ဘိုးေတာ္ဘုရား တည္ခဲ့သည္။ ႏွစ္ပရိေစၧဒ ၾကာေညာင္းသည္ႏွင့္အမွ် ထုိေစတီ၊ ထိုေခါင္းေလာင္းတို႔သည္ အိုခဲ့၊ ေဟာင္းခဲ့ေပသည္။
သို႔ရာတြင္ မင္းကြန္းလူအိုရံုကား ထိုသို႔မဟုတ္။ ၁ ႏွစ္ထက္ ၁ ႏွစ္ အသစ္အသစ္ တိုးပြားလာခဲ့သည္။ ဘိုးဘြား ၃ ဦးျဖင့္ အစျပဳခဲ့ေသာ ဤလူရံုသည္ ဘိုးဘြား ၃၀၀ အထိ လက္ခံ ေစာင့္ေရွာက္ထားႏိုင္ေသာ အေျခသို႔ ယေန႔ ေရာက္ရွိေနေပၿပီ။
ေဒၚဦးဇြန္းကို ၁၂၃၀ ျပည့္ႏွစ္ ၀ါေခါင္လဆန္း ၅ ရက္ ေသာၾကာေန႔တြင္ ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္ (မႏၱေလးၿမိဳ႔) ၌ ဖြားျမင္သည္။ ထိုအခ်ိန္၌ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕တို႔ သိမ္းပိုက္ၿပီးျဖစ္သည္။ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံကိုမူ မင္းတုန္းမင္း အုပ္စိုးဆဲျဖစ္သည္။ ေဒၚဦးဇြန္း ၁၇ ႏွစ္သမီးအရြယ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါတြင္မွ သီေပါမင္း ပါေတာ္မူခဲ့ေလသည္။
ေဒၚဦးဇြန္း၏ ဖခင္မွာ ဦးအီ ျဖစ္၍၊ မိခင္မွာ ေဒၚမွ်င္ ျဖစ္ေလသည္။ ဦးအီသည္ အမရပူရၿမိဳ႔ ရက္ကန္းစင္မ်ားမွ ပိုးထည္၊ ခ်ည္ထည္တို႔ကို အေရာင္းအ၀ယ္ျပဳေသာ ပိုးကုန္သည္ႀကီး ျဖစ္ရာ ပစၥည္းဥစၥာ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာသည္။ ရတနာပံု ေနျပည္ေတာ္တြင္ အိမ္ႀကီးရခိုင္ျဖင့္ ေနထိုင္ႏိုင္သည္။
ေဒၚဦးဇြန္းသည္ တစ္ဦးတည္းေသာ သမီးကေလးျဖစ္သည္။ ရုပ္ရည္ရူပကာ လွပတင့္တယ္သည္ႏွင့္အမွ် စိတ္ေနသေဘာထားလည္း ထူးျခား မြန္ျမတ္သူျဖစ္သည္။ ေဒၚဦးဇြန္း၏ အမူအက်င့္၊ စိတ္ေနသေဘာထားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စာေပဗိမာန္ထုတ္ ‘ဖြားဦးဇြန္း’ အတၳဳပၸတၱိ၌ ဤသို႔ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
“ေဒၚဦးဇြန္းသည္ အာဇာနည္ အမ်ဳိးသမီး ျဖစ္သည္။ သူ႔၌ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔ေသာ စိတ္ဓာတ္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ တစံုတရာကို ျပဳမည္ဟု ျပ႒ာန္းလိုက္သည္ရွိေသာ္ ထိုအရာကို မျဖစ္မေန ျပဳလုပ္တတ္ေသာ သံမဏိစိတ္ဓာတ္လည္း ရွိေပသည္။ x x x ေဒၚဦးဇြန္းသည္ ငယ္ရြယ္စဥ္က ပြဲလမ္းသဘင္ အေပ်ာ္အပါးတို႔ကို မလုိက္စားခဲ့ေခ်။ အ၀တ္အစား၌လည္း အျခားေသာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကဲ့သို႔ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ဂုဏ္တုဂုဏ္ၿပိဳင္ ၀တ္စားဆင္ယင္ျခင္း လံုး၀မရွိဘဲ ပင္နီမွ်ေလာက္ႏွင့္ပင္ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ခဲ့၏။ သာမႈ နာမႈ သြားေသာအခါ၌ပင္ ပင္နီေခ်ာ၊ အမရပူရ လံုခ်ည္မွ်သာ ဆင္ယင္၍ စိန္ေရႊ စသည္တို႔ကို အလ်ဥ္းမ၀တ္ဘဲ သြားလာေလ့ရွိသည္။ သို႔ရာတြင္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ ျပဳမည္ဟု မိမိစိတ္က ျပ႒ာန္းလိုက္လွ်င္ ထိုျပ႒ာန္းခ်က္အတိုင္း အထေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရသည္တို႔၌ကား စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ျဖစ္သည္ဟု ယူဆေလ့ရွိသည္။ x x x ေဒၚဦးဇြန္းသည္ ဗဟုသုတ ၾကြယ္၀သည္။ လူေပါင္းဆံ့သည္။ မဂၤလာတရားေတာ္ႏွင့္အညီ ၿခိဳးၿခံသင့္ေသာ အရာ၌ ၿခိဳးၿခိဳးၿခံၿခံ က်င့္သံုး၍ ေပးထိုက္ လွဴထိုက္ေသာအရာ၌ ရက္ရက္ေရာေရာ ေပးကမ္းလွဴဒါန္းတတ္သည္။ ၿခိဳးၿခံရမည့္ေနရာတြင္ မိမိအဖို႔ ထမင္းတစ္နပ္မွ်ႏွင့္ပင္ ေရာင့္ရဲ တင္းတိမ္ႏိုင္သည္။”
ေဒၚဦးဇြန္းသည္ ငယ္စဥ္ကပင္ မိဘလုပ္ငန္းကို ကူညီလုပ္ကိုင္ေပးခဲ့သည္။ အသက္ ၁၆ ႏွစ္အရြယ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ မိဘလုပ္ငန္းကို ဦးစီးဦးေဆာင္ ျပဳ၍ပင္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပိုးထည္အေရာင္းအ၀ယ္ ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ အၿမိဳ႕ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ခဲ့၏။ လူအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံခဲ့၏။ သို႔ရာတြင္ အိမ္ေထာင္သားေမြးကား မျပဳခဲ့။ အပ်ဳိႀကီးဘ၀ျဖင့္ အရိုးထုတ္ခဲ့ေလသည္။
ေဒၚဦးဇြန္းသည္ အသက္ ၃၀ အရြယ္တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ရွိ ပတၱျမားဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးကို
မိဘႏွစ္ပါး ကြယ္လြန္ေသာအခါ အေမြအႏွစ္အားလံုးကို ေဒၚဦးဇြန္း ရလိုက္သည္။ ယင္းတို႔မွာ ေနထိုင္ေသာ တိုက္အိမ္၊ ေငြသား တစ္သိန္းခြဲ၊ လယ္ယာေျမ စသည္တို႔ျဖစ္သည္။ ေဒၚဦးဇြန္းသည္ မိဘႏွစ္ပါး ရွိစဥ္ကပင္ ပိုးကုန္သည္လုပ္ငန္းကို ဦးစီးလုပ္ကိုင္ခဲ့သည္ျဖစ္ရ
သို႔ျဖင့္ စိတ္ေျပလက္ေပ်ာက္ျဖစ္ေစရန္ ရန္ကုန္သို႔ အလည္အပတ္ ဆင္းလာသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ ေဒၚဦးဇြန္းသည္ အသက္ ၄၀ အရြယ္ရွိၿပီ။ ေဒၚဦးဇြန္း ရန္ကုန္ဆင္းလာခ်ိန္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ စေတာ့ကိတ္လမ္း (ယခု သိမ္ျဖဴလမ္း) ၌ ခရစ္ယာန္သီလရွင္မ်ား ဦးစီးေဆာင္ရြက္ေနသည့္ လူအိုရံုတစ္ရံု ရွိသည္။ ယင္းသည္ မူလက ဘရင္ဂ်ီ ဂိုဏ္းေထာက္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဘီဂင္ဒက္သည္ ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳရန္ ပဲရစ္ၿမိဳ႕မွ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕သို႔ ၁၈၅၆ ခုတြင္ ေရာက္ရွိလာသူ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာစကားကုိ ေကာင္းစြာ တတ္ကၽြမ္းသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အရပ္ရပ္သို႔ လွည့္ပတ္သြားလာခဲ့ဖူးသည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးသည္။ မင္းတုန္းမင္းႏွင့္ ေတြ႔ဆံု၍ ဘာသာေရးကိစၥမ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးသည္။ မင္းတုန္းမင္း ေပးေသာ ဆင္ ၃ စီး၊ ေလွတစ္စင္းျဖင့္ ဘရင္ဂ်ီဘာသာ၀င္မ်ား ရွိရာေဒသမ်ားသို႔ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕အထိ ဆန္တက္ခဲ့ဖူးသည္။ ဗုဒၶ ေဂါတမ အတၳဳပၸတၱိ (Life and Legend of Gautama) စာအုပ္ကို ေရးသား၍ ၁၈၅၈ ခုတြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ထိုဘုန္းေတာ္ႀကီး ဘီဂင္ဒက္သည္ ၁၈၈၉ ခုတြင္ ထိုလူအိုရံုကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ေနာင္ေသာအခါ သီလရွင္ဂိုဏ္းသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့သည္။
ရန္ကုန္သို႔ ေရာက္ေနေသာ ေဒၚဦးဇြန္းသည္ တေန႔ေသာအခါ ထိုလူအိုရံုသို႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္ ၾကည့္ရႈသည္။ ခိုကိုးရာမဲ့ ျဖစ္ေနေသာ ဘိုးဘြားမ်ားအား ခရစ္ယာန္သီလရွင္မ်ားက ေကာင္းစြာ ေကၽြးေမြး ေစာင့္ေရွာက္ ျပဳစုထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ထိုအခါ ထိုလုပ္ငန္းကို ေဒၚဦးဇြန္း မ်ားစြာ ႏွစ္သက္ သေဘာက်သြားသည္။ ခိုကိုးရာမဲ့ျဖစ္ေနေသာ ဘိုးဘြားမ်ားကို ေကၽြးေမြးေစာင့္ေရွာက္ျခင္း
သို႔ျဖင့္ မႏၱေလးၿမိဳ႕သို႔ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ ေဒၚဦးဇြန္းသည္ ထိုလုပ္ငန္းကို စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေလသည္။ ေရွးဦးစြာ မင္းကြန္းရြာရွိ မင္းကြန္းေစတီႏွင့္ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းႀကီးအ
ထို႔ေနာက္ ေဒၚဦးဇြန္း၏လုပ္ငန္းကို အားေပးကူညီမည့္ပုဂၢဳိလ္ႏွစ္
ယင္းသုိ႔ မင္းကြန္းလူအိုရံု တိုးတက္ေအာင္ျမင္လာေသာအခါ ေဒၚဦးဇြန္းသည္ အျခားၿမိဳ႕မ်ားတြင္ လူအိုရံုမ်ား တည္ေထာင္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းျပန္သည္။ သူသည္ သူ႔ေငြျဖင့္ပင္ မ တည္ကာ ၁၂၈၉ ခုတြင္ သထံု ျမသပိတ္ေတာင္ေျခ၌လည္းေကာင္း
ဤအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဒုတိယကမၻာစစ္မီးႀကီး ကူးစက္ ျပန္႔ပြားလာသည္။ စစ္မီးသည္ အျခားေသာ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္အတူ ေဒၚဦးဇြန္း၏ လူအိုရံုလုပ္ငန္းကိုလည္း ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ စစ္ဒဏ္ကို အျခားလူအိုရံုမ်ားထက္ ႏွင္းဆီကုန္း လူအိုရံုက ပို၍ခံရသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ဂ်ပန္က ဗံုးႀကဲၿပီးေနာက္ အဂၤလိပ္စစ္တပ္က ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သား အားလံုးအား ၂၈-၂-၄၂ ေန႔ကို ေနာက္ဆံုးထား၍ ၿမိဳ႕မွ ထြက္ခြာသြားၾကရန္ အမိန္႔ေပးသည္။ (ယင္းသို႔ အမိန္႔ေပးၿပီးေနာက္ ၆-၃-၄၂ ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို အႏွံ႔အျပား မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။) ဤတြင္ ႏွင္းဆီကုန္း လူအိုရံုမွ အဘိုးအဘြားမ်ားအား ေဒၚဦးဇြန္း ကိုယ္တိုင္ ၾကပ္မတ္လ်က္ ၁၁-၂-၄၂ ေန႔တြင္ မင္းကြန္းလူအိုရံုသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေပးခဲ့ေလသည္။ (မင္းကြန္းလူအိုရံုသည္ ႏွင္းဆီကုန္း လူအိုရံုကဲ့သို႔ စစ္ဒဏ္ကို ျပင္းထန္စြာ မခံစားရေသာ္လည္း အထိုက္အေလ်ာက္ကား ခံစားခဲ့ရေသးသည္။ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႔သည္ မင္းကြန္းလူအိုရံုပိုင္ ေမာ္ေတာ္ကို သိမ္းပိုက္ခဲ့၏။ မင္းကြန္းလူအိုရံုပိုင္ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္မီးစက္ကိုလည္း သိမ္းပိုက္ခဲ့၏။ ထို႔ျပင္ လူအိုရံု အေဆာက္အအံု အခ်ဳိ႕ကို ဖ်က္ဆီးခဲ့၏။)
ႏွင္းဆီကုန္း လူအိုရံုမွ ဘိုးဘြားမ်ားကို ေဒၚဦးဇြန္းကိုယ္တိုင္ မင္းကြန္းသို႔ ေခၚေဆာင္ေျပာင္းေရႊ႕ေပးရာတြ
ထိုအခါ ေဒၚဦးဇြန္းသည္ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ျဖစ္လ်က္ -
“‘လူအိုရံုႀကီးကို တာရွည္ေကာင္းဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္၍ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔’ ဟု တည္ေထာင္ ထူေထာင္ေတာ္မူၾကေသာေၾကာင့္ နာယက ဆရာေတာ္မွစ၍ အဖြဲ႔၀င္ လူႀကီးမ်ားအားလံုး ႀကံတိုင္းေအာင္ၾကပါေစ၊ ကပ္သံုးပါးမွ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ပါေစဟု ေမတၱာ ပို႔ပါ၏။ ဥကၠ႒ႀကီး ဦးတင္ထံက စာကို ရရွိသည္မွာ ေရႊထုပ္ ေငြထုပ္ကို ရရွိသည္ထက္ မ်ားစြာ အဖိုးတန္လွပါေပသည္။ လူအိုမ်ားအက်ဳိး လိုဟန္ေဆာင္၍ ေလာဘ အတၱဟိတသမားမ်ား ေတြ႔ရွိ ထင္ျမင္ပါလွ်င္ ႏွိမ္နင္းပယ္ရွား ႏိုင္ပါေစ ဟု ဆုေတာင္းပါ၏။”
ဟူ၍ ၂၈-၅-၄၃ ေန႔စြဲျဖင့္ စာ ျပန္ၾကား ေရးသားခဲ့ေလသည္။
ထိုအခ်ိန္၌ ေဒၚဦးဇြန္းသည္ ဇရာေထာင္းေနၿပီ။ က်န္းမာေရးလည္း ခ်ဳိ႕တဲ့ေနၿပီ။ ထို႔ေၾကာင့္ ၂၅-၁၀-၄၃ ေန႔စြဲျဖင့္ အဖြဲ႕သို႔ ေရးသားေပးပို႔ေသာစာ၌ ဤသို႔ ထည့္သြင္းမွာၾကားခဲ့သည္။ “အဘြားလည္း အသက္အရြယ္ ႀကီးပါၿပီ။ ေကာင္းေကာင္းလည္း မက်န္းမာသျဖင့္ ေမာင္တို႔ပဲ ဒီလုပ္ငန္းကို ဆက္လက္ တာ၀န္ယူၾကပါ။ အဘြားေတာ့ မတတ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။”
ဤစာသည္ ေဒၚဦးဇြန္း၏ ေနာက္ဆံုးစာပင္ ျဖစ္သည္။ ဤစာ ေရးၿပီးေနာက္ ၁ ႏွစ္ခန္႔အၾကာတြင္ ေဒၚဦးဇြန္း ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္သြားရွာေ
ေဒၚဦးဇြန္း ကြယ္လြန္ေသာ္လည္း သူ၏လုပ္ငန္းကား မကြယ္ခဲ့။ ၁ ႏွစ္ထက္ ၁ ႏွစ္ တိုးတက္က်ယ္ျပန္႔၍ပင္ လာခဲ့ေပသည္။ ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဒၚဦးဇြန္း အုတ္ျမစ္ခ်ေပးခဲ့မႈေၾကာင့္ လူအိုရံုေခၚ ဘိုးဘြားရိပ္သာမ်ားသည္ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ေပၚေပါက္ေနၿပီ။ မင္းကြန္း၊ ရန္ကုန္၊ ပခုကၠဴ၊ သထံု၊ ေပါင္းတည္တို႔၌ သာမက ျဖဴး၊ ေမာ္လၿမိဳင္တို႔၌လည္း ဘိုးဘြားရိပ္သာမ်ား ရွိေနၿပီ၊ ထို႔ျပင္ ပုသိမ္၊ မႏၱေလး၊ ျပည္၊ ေျမာင္းျမ စသည္တို႔၌လည္း ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကၿပီ။ေဒၚဦးဇြန
၁၉၆၈ ခုႏွစ္ ႏွလံုးလွစာေပထုတ္ ‘ပထမ ျမန္မာမ်ား’ စာအုပ္မွ မင္းယုေဝ ေရးသားေသာေဆာင္းပါးအား ျပန္လည္ေဖာ္ျပပါသည္။
Parrot Mdy ထံမွ ကူးယူေဝငွပါသည္။
