အေမး ။ ။ "ဥပုသ္သီလေဆာက္တည္ရာ၌ လျပည့္, လကြယ္ (လဆန္းလဆုတ္ ၈-ရက္) ေန႔မ်ားတြင္ ေဆာက္တည္ျခင္းသည္ အျခားေန႔မ်ား၌ ေဆာက္တည္ျခင္းထက္ အက်ိဳးမ်ားပါသလား" ဟူေသာ အေမး၌-
အေျဖ။ ။ ဥပုသ္သီလအတြက္ ထူးျခား၍ အက်ိဳးမမ်ားပါ၊ သို႔ရာတြင္ ေရွးအစဥ္အလာျဖစ္၍ ဥပုသ္ေန႔ဟု သတ္မွတ္ထားရာေန႔၌သာ ေစာင့္သံုးေလ့ရွိၾကပါသည္။
အက်ယ္ျပပါဦးမည္- "ဥေပါသထ" ဟူေသာ ပါဠိကို "ဥပုသ္" ဟု ျမန္မာျပန္ၾက၏၊ ဥပ-ညစာမစားျခင္း, ေမထုန္ေရွာင္ျခင္းစေသာ ေကာင္းေသာ အက်င့္ႏွင့္ ျပည့္စံု၍+ဝသထ-ေနထုိင္ျခင္းဟု အနက္ထြက္၏၊ ထိုသို႔ ေနထုိင္ျခင္းကိုပင္ "သီလ"ကို မပ်က္ေအာင္ ေစာင့္ျခင္း, က်င့္သံုးျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ "ဥပုသ္ေစာင့္သံုးျခင္း" ဟု ေခၚစမွတ္ျပဳၾကသည္၊ ထုိဥပုသ္ ေစာင့္ပံု အက်ယ္ကုိ "ရတနာ့ဂုဏ္ရည္" ၌ ျပထားၿပီးျဖစ္ပါသည္။
ေန႔ရက္ ထုိဥပုသ္ေစာင့္ဖို႔ရာေန႔ရက္ကို ဘုရားပြင့္ေတာ္မမူမီေရွးကပင္ သူေတာ္ေကာင္းတို႔ သတ္မွတ္ခဲ့ၾက၏၊ တစ္လလွ်င္-(၁) အ႒မီ (ရွစ္ရက္ေျမာက္ေန႔) ဥပုသ္၊ (၂)စတုဒၵတီ (ရက္မစံုလကြယ္ ၁၄ရက္ေျမာက္ေန႔) ဥပုသ္, (၃) ပႏၷရသီ (၁၅-ရက္ေျမာက္ေန႔)ဥပုသ္, (၄)ပါဋိဟာရိယ (အႀကိဳ-အပို) ဥပုသ္ဟု အက်ဥ္အားျဖင့္ ၄-မ်ိဳးရွိ၏။
ပါဋိဟာရိယ (အႀကိဳဥပုသ္, အပိုဥပုသ္) သည္ ထုိ သံုးရက္မေရာက္မီ ႀကိဳတင္၍ ေစာင့္ရေသာ ၇-ရက္ေျမာက္, ၁၃-ရက္ေျမာက္, ၁၄-ရက္ေျမာက္ဥပုသ္၊ ထုိသံုးရက္၏ ေနာက္၌ အပိုျဖည့္စြက္၍ ေစာင့္ရေသာ ၉ရက္, လျပည့္ေက်ာ္ ၁ရက္, လဆန္း၁-ရက္ ဥပုသ္၊ ထို႔ျပင္ ဝါတြင္း၌ ဝါ၏အလယ္ဝယ္ ၁၅-ရက္မွ်ျဖစ္ေစ, တစ္ဝါတြင္းလံုးျဖစ္ေစ ေစာင့္သံုးၾကေသာ ဥပုသ္မ်ားျဖစ္၏၊ ဤသို႔အားျဖင့္ ဥပုသ္ေစာင့္ရာရက္ဟု ေရွးေရွးက သတ္မွတ္ထားအပ္ေသာ ရက္ေတြ အေတာ္မ်ားစြာ ရွိေပသည္။
“စဥ္းစားဖြယ္”
"ဥပုသ္ေစာင့္ဖုိ႔ရာ ရက္ေတြ မ်ားလွေခ်တကား၊ ဘာ့ေၾကာင့္ ထိုမွ်ေလာက္ မ်ားျပားေအာင္ ေရွးက သတ္မွတ္ခဲ့ေလသနည္း" ဟု စဥ္းစားဖြယ္, ေမးျမန္ဖြယ္ ရွိ၏၊
အေျဖကား-လူအမ်ား၏စိတ္အစဥ္၌ ကိေလသာျမဴေတြ ေန႔စဥ္ တင္ေနရကား ထုိကိေလသာျမဴေတြကို ေဆးေၾကာသုတ္သင္ဖို႔ရာထုိကဲ့သို႔ မၾကာမၾကာ ဥပုသ္ေစာင့္ဖုိ႔ရက္ကို သတ္မွတ္ခဲ့ၾကေပသည္။
ခ်ဲ႕ပါဦးမည္-ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဥပုသ္ေစာင့္ျခင္းကို ဦးေခါင္းေလွ်ာ္ျခင္းႏွင့္ ဥပမာျပ၍ ဝိသာခါအား ဩဝါဒေပးေတာ္မူ၏၊ လဆန္း၁-ရက္ေန႔၌ ေနေရာင္ရွိသျဖင့္ ဆံပင္ေတြ ေသြ႕ေျခာက္မည္ကို ျမင္ေသာ အမ်ိဳးသမီးသည္ ေရခ်ိဳး၍ ေခါင္းေလွ်ာ္၏၊ ဦးေခါင္းမွာ အညစ္အေၾကးသန္႔ရွင္း၍ ဆံပင္လည္း ေသြ႕ေျခာက္ေသာေၾကာင့္ ဦးေခါင္းသည္ သန္႔ရွင္းေပါ့ပါး၏၊ ေနာက္ေနာက္ရက္မ်ား၌ ဦးေခါင္းဝယ္ ျမဴမႈန္က်ျခင္း, အတြင္းက အညစ္အေၾကးမ်ား ဦးေခါင္းမွ ထြက္တတ္ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ၇-ရက္ေလာက္ ၾကာလွ်င္ ဦးေခါင္းသည္ ေလးလံလာျပန္၏၊ ထိုအခါတစ္ႀကိမ္ ေခါင္းေလွ်ာ္ရျပန္၏။
ထုိ႔အတူ လူဝတ္ေၾကာင္တုိ႔၏ စိတ္၌ ရာဂ, ေဒါသစေသာျမဴမႈန္ေတြသည္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရြင္ရြင္ ေနစဥ္လည္း က်ေရာက္၏၊ အလုပ္အကိုင္ လုပ္ရင္း ကိုင္ရင္း, ေရာင္းရင္း ဝယ္ရင္းလည္းက်ေရာက္၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ထုိစိတ္အစဥ္၌ ထိုျမဴမႈန္ေတြ သန္႔ရွင္းေအာင္ အိမ္ယာအလုပ္ေတြကို အနားေပးကာ, ေမထုန္ကိုလည္း ေရွာင္ၾကဥ္ကာ ဥပုသ္ေစာင့္ေသာအားျဖင့္ ေဆးေၾကာပစ္ရေလသည္၊ တစ္ေန႔ တစ္ရက္ ေစာင့္႐ုံျဖင့္ ေကာင္းစြာ မရွင္းတတ္ေသာေၾကာင့္ အႀကိမ္, အပုိရက္မ်ား၌လည္း ေစာင့္ရ၏၊
တစ္ႀကိမ္ေစာင့္ၿပီးေနာက္ ၇-ရက္ေလာက္ ၾကာလွ်င္ ကိေလသာျမဴေတြအေတာ္မ်ားစြာ တင္လာျပန္ေသာေၾကာင့္ ဥပုသ္ေစာင့္၍ ေဆးေၾကာရျပန္သည္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဥပုသ္ေစာင့္ဖုိ႔ရက္ကို ေရွးေရွးကပင္ အႀကိမ္မ်ားစြာလည္းေကာင္း, ၆-ရက္ ၇-ရက္ တစ္ႀကိမ္လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ခဲ့ၾကေပသည္၊
ယခုေခတ္အလုိက္ ဥပုသ္ေန႔မဟုတ္ဘဲ စေန, တနဂၤေႏြ ၂-ရက္မွ် ဆက္လက္၍ ေစာင့္ၾကလွ်င္လည္း ထုိေရွးေရွးစံခ်ိန္ကို မွီႏုိင္ပါ၏၊ သို႔ေသာ္ ေစာင့္ႏုိင္ၾကမည္တဲ့ေလာ။
(မဟာဂႏၶာ႐ံုဆရာေတာ္ ေျဖဆိုေတာ္မူသည္)
